Hoe staat het met het boek in Vlaanderen? GfK Retail and Technology Benelux en Boek.be presenteren de halfjaarlijkse verkoopcijfers van boeken in Vlaanderen. De boekenverkoop kende gedurende de eerste 6 maanden van 2012 zowel in omzet als afzet een behoorlijke daling: -6%. De daling situeert zich in elk verkoopkanaal. Alleen online winkels en de grootwarenhuizen kunnen de schade nog enigszins beperken. Tv-kok Jeroen Meus palmt plaatsen 1, 2 en 4 in van de Vlaamse top 5.
De verkoop van boeken in Vlaanderen doet het niet zo goed als vorig jaar. Gedurende de eerste zes maanden van 2012 noteren we een omzetdaling van -6%. Dit komt neer op een omzet van bijna 87 miljoen euro en een afzet van 7 miljoen boeken. Enkel april en juni kenden een groei in de boekenverkoop. Niet voor niets was april de maand waarin het succesboek ‘Dagelijkse kost / 3‘ van tv-kok Jeroen Meus samen met de succestitels van Suzanne Collins, ‘The Hunger Games‘, verscheen. Ook de maand juni kende een lichte stijging met de erotische boeken ‘Vijftig tinten grijs‘, ‘Vijftig tinten donkerder‘ en ‘Vijftig tinten vrij‘ van E.L. James als uitschieter.
Oer een iets langere termijn bekeken oogt het plaatje minder somber. Vergeleken met dezelfde periode van 2009 is er slechts een daling van -2,5%; de eerste helft van 2011 kende immers een zeer grote stijging van de boekenverkoop dankzij een aantal sterke titels die toen verschenen.
In tegenstelling tot vorig jaar tekent de verkoop via de internetwinkels geen stijging op, maar wel een lichte daling van -0,9% in omzet. De grootwarenhuizen weten de schade te beperken (+0,5%) maar de boekhandels krijgen een behoorlijke klap: -6,5%. Hopelijk kan de boekhandel deze negatieve tendens voor een stuk goedmaken in het najaar.
Genres
De grootste omzetdaling is waar te nemen in het genre non-fictie informatief. Hier noteren we een daling tot -8%. Vorig jaar kreeg dit genre nog een flinke duw dankzij onder andere ‘Congo‘ van David van Reybrouck. Het titelaanbod speelt dus een erg belangrijke rol. In de maand juni van dit jaar kent dit genre weer een heropflakkering, onder andere dankzij de ‘Memoires‘ van Jean-Luc Dehaene.
De strips blijven het heel goed doen in Vlaanderen. Met een stijging van 1,5% in omzet houden de strips goed stand in een dalende markt. De gekende reeksen blijven erg succesvol bij jong en oud. Wel is het aantal verkochte exemplaren gedaald; de omzet is gestegen dankzij een gemiddelde prijsstijging per strip. De gemiddelde prijs van de strips van ‘de grote 6’ (Jommeke, Suske en Wiske, F.C. De Kampioenen, Urbanus, De Rode Ridder en Kiekeboe) bedroeg in 2011 € 5,2; dit jaar was dit € 5,8.
Vlaamse top 20
Wat is het meest gelezen boek in Vlaanderen? Tv-kok Jeroen Meus palmt niet alleen plaatsen 1, 2 en 4 in met respectievelijk ‘Dagelijkse kost / 3‘, ‘Dagelijkse kost / 2‘, ‘Dagelijkse kost‘, hij verslaat ook De Kiekeboes (op 3) en ‘Eiland‘ van misdaadauteur Pieter Aspe (op 5).
Fictie doet het duidelijk niet zo goed in de topverkopen. In de Algemene top 20 vinden we maar 7 fictietitels terug. Het eerste echt literaire werk vinden we pas terug op nummer 24: ‘De Engelenmaker‘ van Stefan Brijs. De Vlaamse literaire fictie kende dit voorjaar duidelijk een dipje. Binnen de literaire fictie blijft Pieter Aspe de absolute bestseller. Maar de grootste literaire succesauteur van het voorjaar is duidelijk de Amerikaanse Suzanne Collins die met niet minder dan vier titels uit de reeks De Hongerspelen de fictie top 20 inpalmt. Bij de non-fictie informatief wordt de bestsellerslijst aangevoerd door twee politici: ‘Hoe durven ze?‘ van PVDA-voorzitter Peter Mertens klopt zwaargewicht Jean-Luc Dehaene die met zijn ‘Memoires’ een ware bestseller heeft geschreven.
Bij de kinderboeken blijken vooral de boeken voor de allerkleinsten erg in trek te zijn. TV-figuren zoals Bumba, Kaatje en Hello Kitty beheersen de kinderboeken top 20. De Vlaamse uitgevers blijven goed scoren bij de Vlaamse lezers en bezetten 13 plaatsen van de top 20 met boeken van Vlaamse origine.
Vlaanderen vs Europa
Hoe doet Vlaanderen het in Europa? Duitsland (-2,6%), Frankrijk (-4,2%), Oostenrijk (-0,8%) en Zwitserland (-0,4%) dalen eveneens maar minder hard dan de meer zuidelijk gelegen landen als Spanje (-11,8%), Portugal (-8,8%) en Italie (-7%). Lopen de boekverkopen dan parallel met de financiële crisis? Zo eenvoudig ligt het blijkbaar niet want ook Nederland noteert erg slechte resultaten in de boekenverkoop: daar tikt het eerste halfjaar af met een daling van -10%. In Nederland staat het boekhandelskanaal sterk onder druk. Tegelijk stijgt de verkoop van e-boeken jaar na jaar in Nederland.
En het e-boek?
In vergelijking met de eerste zes maanden van 2011, is de verkoop van e-boeken verdubbeld. Vandaag betekent dit een aandeel van 0,6% in de totale boekenverkoop. Goed voor een bijhorende omzet van € 524.000. Opvallend is dat de gemiddelde prijs voor een e-boek sterk is gedaald. Van gemiddeld € 13,90 in 2011 naar gemiddeld € 9,70 de eerste helft van dit jaar. 83% van alle verkochte e-boeken titels zijn fictie uitgaves.
Conclusie
Er wordt in Vlaanderen vandaag minder geld aan boeken besteed. Het is duidelijk dat het algemene crisisklimaat en het gebrek aan vertrouwen bij de consument in de afloop van de crisis ook de boekenliefhebber tot een voorzichtig aankoopbeleid aanzet en ervoor zorgt dat de knip op de portemonnee blijft. Hopelijk zet de licht positieve trend van de maand juni zich voort en kan het nieuwe boekenaanbod van het najaar de lezer meer bekoren.
Lees ook:Boekenverkoop in Vlaanderen houdt stand in de eerste helft 2010
Lees ook:Boekenverkoop Vlaanderen daalt licht in 2010
Lees ook:Boekverkoop Vlaanderen behoorlijk gestegen in 2011
Lees ook:Boekenverkoop in Vlaanderen: lichte daling in 2012
Lees ook:Boekenverkoop in Vlaanderen in de lift ondanks crisis