In de laatste decennia heeft het spreken van dialect in ons land behoorlijk wat aan terrein ingeboet, zo luidt de algemene opinie. Toch betekent dat niet dat we allemaal hetzelfde Nederlands zijn gaan spreken. Volgens hoogleraar Jos Swanenberg ontstaat er in Brabant een tussenvorm: regiolect. Volgens hoogleraar Jos Swanenberg kiest men in Brabant tegenwoordig voor een tussenvorm: regiolect. Er doen zich daarin allerlei nieuwe elementen voor. Bovendien neemt door globalisering de waardering voor het regionale, ook in taal, toe en vindt nieuwe uitdrukking in bijvoorbeeld het geschreven dialect.
‘Piefke’ voor jointje verspreidt zich snel over het internet; clubske komt tussen clubke en clubje te staan en hojje tussen houdoe en doei of doeg. Dit zijn volgens Swanenberg voorbeelden van tussenvormen tussen lokaal dialect en standaardtaal. Ze worden gebruikt als mensen niet precies meer weten hoe het in het dialect werd gezegd, omdat ze dat niet van hun ouders hebben geleerd. Ook worden deze zogeheten hyperdialectvormen gebruikt om stoer te doen.
In hedendaags Noord-Brabant staan lokale dorpsdialecten en Standaardnederlands niet langer als twee afzonderlijke systemen naast elkaar. Er is juist volop beweging in de ruimte tussen die twee registers. Daar bevinden zich variëteiten zoals regiolect en Nederlands met regionale kenmerken, zoals een Brabants accent. Opvallend is ook is de opkomst van het geschreven dialect in literatuur, theater en muziek. Van oorsprong is dialect alleen een natuurlijke gesproken taal.
Swanenberg constateert dan ook een duidelijke hernieuwde belangstelling voor dialecten. Die waardering past volgens hem in een proces wat men ‘glokalisering’ noemt: herwaardering van afkomst in een globaliserende samenleving. Gedrag is het meest aan variatie onderhevig onder jongeren, en dat geldt ook voor taalgedrag. Hij pleit niet voor onderwijs in dialecten, omdat er een standaardtaal moet zijn, maar wil wel voorlichting over de waarde en inhoud van dialecten op scholen.
(Bron: UvT)
Lees ook:Wie wint Brabantse literatuurprijs?
Lees ook:Geen Daden Maar Woorden Festival Den Bosch
Lees ook:Wc- en bad lezers
Lees ook:Slachtoffer familiedrama Zwijndrecht jong dichterstalent
Lees ook:Meisje van de Slijterij durft te delen