Vertelt het verleden ons wie we zijn? Wijst de geschiedenis ons een weg naar de toekomst? Is historisch besef wel nuttig in een samenleving die ingrijpend verandert? De kruitdampen van de Eerste Wereldoorlog waren nog niet opgetrokken, of deze sceptische vragen doken in heel Europa op.
Was de negentiende eeuw een tijdperk van historisch denken geweest – ‘in het verleden ligt het heden, in het nu wat worden zal’ – de twintigste eeuw wist hiermee weinig raad meer. Politici, journalisten, predikanten en filosofen: elk op hun eigen manier zochten ze naar de mogelijkheden, beperkingen en valkuilen van historisch denken. Opvallend genoeg cirkelde dit debat vaak rond één enkel woord: historisme.
Zoals ‘postmodernisme’ in de jaren negentig op ieders lippen lag, zo was ‘historisme’ in de jaren twintig en nog lang daarna een kernwoord voor velen die over geschiedenis nadachten. Het moeras van de geschiedenis vertelt hoe dit debat in Nederland gevoerd werd. Het presenteert een bonte stoet van musici, architecten, literatuurwetenschappers, historici en theologen, die rond het woord ‘historisme’ elk hun eigen kijk op geschiedenis ontwikkelden.
Over de auteur
Dr. Herman Paul (1978) doceert geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Bij Bert Bakker publiceerde hij eerder, als mederedacteur, ‘Het gereformeerde geheugen’ (2009) en ‘Het vaderlandse verleden’ (2010).
Dit boek wordt begin februari gepresenteerd.
Lees ook:Een kleine geschiedenis van China
Lees ook:Maand van de Geschiedenis met vele schrijvers
Lees ook:Nederland en het poldermodel; overlegmodel onder de loep
Lees ook:Wie wint de Libris Geschiedenis Prijs 2010?
Lees ook:Gouden Eeuw Award voor Harry Mulisch